ABHAZYA ÖZERK CUMHURİYETİ

SUHUMİ

Abhazya Özerk Cumhuriyeti'nin başkenti olan Suhumi(Sohumkale), Karadeniz sahilindeki önemli şehirlerden biridir.

Karadeniz'in doğusunda, Batum'un kuzeyinde yer alan Sohumkale'nin kuruluşu, milattan önce 7'inci yüzyıla kadar uzanır. Miletoslu Yunanlılar tarafından bir koloni olarak kurulmuştur. İlk adı Dios Kurias'tı. Şehir, daha sonra Bizans imparatorlarından Sebastapolis'in adını aldı. Bizanslılardan sonra Türklerin eline geçen şehir, ilk defa Sarı Saltuk'la bilindi. Hacı Bektaş Veli'nin müritlerinden olan Sarı Saltuk, şeyhinin emriyle, yanına Kiçi(Orta) Abdal ve Ulu(Büyük) Abdal'ı alarak, Sinop'tan Suhumi'ye gitti ve burada bir tekke kurarak, şehir halkını İslam’a davet etti.

Şehir, 1261 'den itibaren Cenevizlilerin eline geçti. Fatih Sultan Mehmet'in 1454'teki fethine kadar da Cenevizlilerde kaldı. Fatih, Karadeniz filosuyla ele geçirdiği Sohumkale'yi Batum Sancağı'na bağladı. 3'üncü Murat zamanında, Gürcistan ve Kafkas fetihleri nedeniyle, Sohumkale bir ara Beylerbeyilik olarak teşkilatlandırıldı. Daha sonra da Çıldır Eyaleti'ne bağlandı.

1730'da Abhazlar, Sohumkale'de büyük bir isyan çıkardı. Olayı bastırmak için, Çıldır Valisi Osman Paşa görevlendirildi. Rusların Kırım ve Kuban'da yerleşmeleri sebebiyle, buranın önemi bir kat daha arttı. 3'üncü Selim devrinde, Ferah Ali Paşa tarafından yeniden inşa ettirilen Sohumkale, 1810'da Rusların eline geçtiyse de, Bükreş Anlaşması ile Osmanlılara iade edildi. 1828'de ikinci defa Rusların işgaline uğrayan şehir, Edirne Anlaşması'yla tamamen Ruslara bırakıldı. Sovyetler döneminde, Gürcistan'a bağlı kalan Sohumkale, 1991'de Sovyetlerin dağılmasından sonra, Gürcistan içindeki Abhazya Özerk Bölgesi'nin yönetim merkezı oldu. Kentin nüfusu, 1989 itibarıyla 121 bin idi. Ancak 1992-1993'teki Gürcü-Abhaz savaşı sırasında büyük hasar gören Suhumi'nin, nüfusu da büyük ölçüde azaldı.