UNESCO - UNICEF - WHO - ILO - IMF - FAO - KEİ - OECD - AVRUPA KONSEYİ - TURKSOY
Birleşmiş Milletler Eğitim, Bilim ve Kültür Örgütü (UNESCO)
UNESCO (Unesko), 1946 yılında kuruldu. Birleşmiş Milletlere bağlı olarak çalışır. Amacı, eğitim, bilim ve kültür alanında milletler arası iş birliğini gerçekleştirerek dünya barışına katkıda bulunmaktır. UNESCO; bilgisizliğin kötülüklerini ortadan kaldırmak, milletler arasında dostluk kurmak, insanları barışın kurulması gereğine inandırmak için çaba harcar. Bunun eğitimle sağlanabileceğine inanır. Bu nedenle okuryazar oranının artırılmasını sağlamaya çalışır.
UNESCO, bilim ve teknik alanında her ülkenin kaynaklarını en iyi biçimde kullanabilmesine yardım eder. Çağdaş bilim ve teknolojinin olanaklarına kavuşmasını kolaylaştırır. Kültür alanında, ulusal kültür mirasının çeşitliliğini kaybetmeden korunmasını destekler.
Dünyaya bilgi yaymak, barışı sağlamak için çalışan UNESCO'ya Türkiye de üyedir.
Birleşmiş Milletler Çocuklara Yardım Fonu (UNICEF)
UNICEF, savaşın yıkımına uğramış veya güç durumda olan ülkelerin çocuklarına yardım amacıyla 1946'da kuruldu. Çocuklara sağlık, beslenme konularında ve eğitimde destek olmayı amaçlar.
UNICEF etkinlikleri için gerekli malî desteği, hükümetlerin ve özel kuruluşların bağışlarından sağlar.
UNICEF'in katkılarıyla özellikle güç koşullar altında bulunan çocuklara daha iyi korunma olanakları sağlanır. Bu olumsuz koşulların nedenleri aranarak onlarla mücadele edilir.
Dünya Sağlık Örgütü (WHO)
Dünya Sağlık Örgütü 1946 yılında kuruldu.
Dünya Sağlık Örgütünün, salgın hastalıklara karşı verdiği mücadelede başarılı sonuçlar alındı. Özellikle çiçek ve sıtmaya karşı yapılan aşı kampanyaları ile büyük ölçüde istenilen amaca ulaşıldı.
Dünya Sağlık Örgütünün etkinliği, uluslar arası kuruluşlar arasındaki (UNICEF, UNESCO, ILO vb.) dayanışma temeline dayanmaktadır.
Türkiye, 1947 yılında Dünya Sağlık Örgütüne katıldı.
Uluslar Arası Çalışma Örgütü (ILO)
ILO'nun başlıca etkinliği, uluslar arası iş sözleşmeleri hazırlamaktır. Bir sözleşme kabul edildikten sonra, her devlet onu onaylanmak üzere kendi iç makamlarına sunmak, zorundadır. ILO, sözleşmeyi imzalayan devletlerin yükümlülüklerini denetler.
Meslek örgütleri, onayladığı bir sözleşmenin yol açtığı yükümlülükleri yerine getirmeyen her üye devleti, yönetim kuruluna şikâyet edebilir. Bu şikâyet bir araştırma komisyonu tarafından incelenir. Komisyonun hazırladığı raporu, bir devlet kabul veya reddedebilir.
Türkiye, Uluslar Arası Çalışma Örgütüne üyedir.
Uluslar Arası Para Fonu (IMF)
Uluslar arası para sisteminin iyi işlemesini denetlemek amacıyla 1944 yılında kuruldu. Uluslar arası ödemelerini sağlamakta güçlük çeken ülkelere kredi vererek bu ülkelerin ekonomik sıkıntılarını gidermelerine yardımcı olur.
Türkiye IMF'ye 1947 yılında üye olmuştur.
IMF elinde döviz kaynakları bulundurur. Bu döviz kaynaklan, bazı güvenceler karşılığında ve bazı sınırlar içinde olmak üzere, güç durumda olan ülkelere verilir.
Birleşmiş Milletler Gıda ve Tarım Örgütü (FAO)
1946'da Birleşmiş Milletlerin uzmanlık kuruluşu hâline gelen bir örgüttür. Birleşmiş Milletlere üye ülkeler ve diğer küçük devletler FAO'nun üyesidir.
Açlığa karşı mücadele konusunda çok yönlü bir etkinliği vardır. Doğal kaynakların geliştirilmesi, tahılların depolanması vb. konularda danışmanlık yapar. Türkiye, 1947 yılında Birleşmiş Milletler Gıda ve Tarım Örgütüne üye olmuştur.
Karadeniz Ekonomik İş Birliği (KEİ)
Karadeniz'de kıyısı bulunan ve denizden ekonomik açıdan yararlanan ülkeler arasındaki iş birliğini sağlayan bir ortaklıktır.
Türkiye'nin girişimi ile 1991 yılında KEİ ile ilgili ön görüşmeler yapıldı. 1992'de İstanbul'da zirve toplantısı düzenlendi ve anlaşma imzalandı. Türkiye, Arnavutluk, Azerbaycan, Bulgaristan, Ermenistan, Gürcistan, Moldova, Romanya, Rusya Federasyonu, Ukrayna ve Yunanistan bu teşkilâta katılan üye ülkelerdir.
Toplantıda ekonomi, ulaştırma, haberleşme, turizm, ticaret, madencilik vb. alanlarda üye ülkeler arasında iş birliği sağlandı.
Avrupa Ekonomik İş Birliği ve Kalkınma Teşkilâtı (OECD)
Avrupa Ekonomik İş Birliği ve Kalkınma Teşkilâtı, Paris'te imzalanan bir anlaşma ile kuruldu.
OECD'nin amacı;
* Dünya ekonomisinin gelişmesine yardımcı olmak,
* Gelişmekte olan üye ülkelerle, üye olmayan ülkelerin ekonomilerinin sağlıklı bir şekilde gelişmesine yardım etmek,
* Uluslar arası yükümlülüklere uygun olarak dünya ticaretinin gelişmesine yardımcı olmaktır.
Üye ülkelerin gelişmesine ve az gelişmiş ülkelerin kalkınmasına yardımcı olan bu kuruluşa Türkiye de üyedir.
Avrupa Konseyi
1949'da on Batı Avrupa devleti tarafından kuruldu. Öteki Avrupa devletleri daha sonra bu Konseye katıldı. Konseyin amacı, üye devletlerin ekonomik, kültürel, toplumsal, bilimsel ve hukukî alanlarda iş birliği yapmalarını sağlamaktır. Etkinlik alanı çevre korumasını da kapsar.
Farklı etkinliklerini yürütmek ve denetlemek için Konsey, çeşitli özel kurullar ve uzmanlık komiteleri oluşturdu. Bunlar arasında; Avrupa Suç Sorunları Komitesi, Avrupa İnsan Hakları Komisyonu, Kültürel İşbirliği Konseyi vb. sayılabilir.
Avrupa Konseyi kuruluşundan bu yana, Avrupa birliğinin geliştirilmesi konusunda önemli çalışmalar yapmaktadır.
Türk Kültür ve Sanatları Ortak Yönetimi (TÜRKSOY)
Türksoy; Türkiye, Azerbaycan, Kazakistan, Kırgızistan, Özbekistan ve Türkmenistan'ın 1993 yılında imzalandıkları anlaşmayla kuruldu. Resmî dili Türkçe olup merkezi Ankara'dadır.
TÜRKSOY'un amaçları:
* Türkçe konuşan ülkeler ve topluluklar arasında kültürel ilişkilerin geliştirilmesi,
* Türk kültürünün araştırılması, geliştirilmesi, korunması ve uluslar arası alanda tanıtılması,
* Tarihî, siyasî, coğrafî koşulların ve dış etkilerin neden olduğu kültürel farklılaşmaların ortadan kaldırılması,
* Dünya uygarlığının oluşmasında önemli bir yer tutan Türk kültürünün gelecek kuşaklara aktarılmasıdır.
Uluslar arası bir kuruluş olan TÜRKSOY, Türk devlet ve topluluklarına yönelik ve yukarıda açıkladığımız amaçlara uygun olarak kurulmuştur. Kültür ve sanat etkinliklerinde bulunmak üzere, resmî kurum, vakıf, dernek, kişi ve kuruluşlarla iş birliği yapmaktadır.
Uluslar arası, ulusal resmî ve gönüllü yardım kuruluşları arasındaki plânlama ve iş birliği
İnsanlar dil, din ve ırk farkı gözetmeksizin zor durumlarda birbirleriyle yardımlaşırlar. Çeşitli nedenlerle yardıma muhtaç kişilere yönelik bu yardımlaşmanın, özellikle ulusal ve uluslar arası' resmî veya gönüllü yardım kuruluşları arasında çok daha belirgin bir şekilde gerçekleştiği görülmektedir. Nitekim yurdumuzda bir süre önce yaşanan Marmara deprem felâketinde, Kızılay, Sivil Savunma Teşkilâtı, Kızılhaç gibi kuruluşlar ile kısa adı AKUT olarak bilinen gönüllü yardım kuruluşunun plânlı ve örnek bir iş birliği içerisinde çalışmalarını sürdürdükleri bilinmektedir. Diğer yardım kuruluşları arasında da çalışmalar bu doğrultuda yürütülmektedir.
Doğal afetler ve daha başka olaylar sonucunda oluşan sorunlar, milyonlarca insanı etkileyen sonuçları ortaya koyabilmektedir. Bu durumda ihtiyaç sahiplerine en kısa sürede ulaşmak çok önemlidir. Bu da ancak bu amaçla görev yapan kuruluşlar arasında plânlı bir çalışma ve etkili bir iş birliği ile mümkündür.
