B) GÜNEY CEPHESİ

a) İtalya İle İlişkiler

İtalyanlar İzmir’in Yunanistan’a verilmesi nedeniyle kırgındı, bundan dolayı Kuva-yı Milliye’yi desteklemişler ve bölge halkına iyi davranmışlardır. II.İnönü Savaşı’ndan sonra işgal ettikleri yerleri boşaltmışlardır (5 Temmuz 1921).

b) Fransa İle İlişkiler

Fransızlar Mondros’tan sonra Adana, Osmaniye ve Mersin’i işgal etmiştir. (Ocak 1919).

Paris Barış Konferansı’nda Suriye, Lübnan, Antep ve Maraş Fransızlar’a bırakılmıştır.

Antep, Maraş ve Urfa Fransızlar tarafından işgal edilmiş ve Ermeniler Türkler üzerine kışkırtılmıştır.

Sivas Kongresi’nde, Güneydoğu’da da Kuva-yı Milliye birlikleri kurulmasına karar verilmiştir.

Kuva-yı Milliye’nin kurulmasıyla birlikt"e Fransızlar’a karşı mücadele başlamıştır.

Fransızlar’la şu savunmalar yapılmıştır:

Maraş Savunması : 20 Ocak-11 Şubat 1920

Urfa Savunması : 9 Şubat-10 Nisan 1920

Antep Savunması : 1 Nisan 1920-9 Şubat 1921

Adana Savunması : 21 Ocak 1920-20 Ekim 1921

Fransızlar’la 30 Mayıs 1920’de ateşkes yapılmıştır.

Fransa Moskova Antlaşması ile endişeye düşmüş, Eskişehir ve Kütahya Savaşları ile beklemeye geçen Fransa’nın, Sakarya Zaferi ile endişesi sona ermiş ve TBMM ile Ankara Antlaşması’nı imzalanmıştır.

Ankara Antlaşması (20 Ekim 1921)

İki taraf arasında savaş sona erecek.

İki ay içinde Türk ordusu belirlenen hattın kuzeyine, Fransızlar ise güneyine çekilecek.

İki taraf da kendilerine kalan topraklarda genel af ilan edecek.

Hatay ve İskenderun için özel idare rejimi uygulanacak.

Önemi:

İlk kez İtilaf Devletleri’nden biri, TBMM ile bir antlaşma yapmıştır

Fransa TBMM'yi ve Misak-ı Milli'yi tanıyan ilk İtilaf Devleti olmuştur.

Hatay hariç Suriye sınırımız belli olmuştur. Hatay'da özel bir yönetim kurulmuş ve burada yaşayan Türkler'e geniş haklar tanınmıştır.

Doğu Cephesi’nden sonra Güney Cephesi de Batı’ya kaydırılmıştır.

Fransa, özel idare rejimi olmasına rağmen Hatay ve İskenderun’un Türk Devleti’nin bir parçası olduğunu kabul etti.

İtilaf Devletleri bloğu parçalanmıştır.

Dünya kamuoyu Millî Mücâdele’nin Türkler’in başarısı ile sonuçlanacağını anlamıştır.

Not 1: Kurtuluş Savaşı'nda ilk silahlı mücadele Güney Cephesi'nde başlamıştır.

Not 2: Güney Cephesi’nde yalnız Kuva-yı Milliye Birlikleri mücadele etmiştir. Düzenli Ordu mücadele etmemiştir.

Not 3: TBMM 1973'te Maraş'a "Kahraman", Antep'e "Gazi", 1984'te ise Urfa'ya "Şanlı" ünvanını vermiştir.

ANKARA ANTLAŞMASI ( 20 EKİM 1921 )

1. Ankara Antlaşmasının imzalanması ile Türkiye ili Fransa arasındaki savaş durumu sona erecektir. 2. Türkiye-Suriye sınırı kesin olarak belirlenmiştir.

3. Antlaşmanın imzalanmasından sonra iki ay içinde sınırın kuzeyinde Fransız , güneyinde Türk askeri kalmayacaktır.

4. Suriye topraklarında kalan ve Osmanlı Devletinin kurucusu olan Ertuğrul Gazi’nin babası Süleyman Şah’ın mezarının bulunduğu arazi ( Caber Kalesi ) Türk toprağı sayılacak,Türk bayrağı çekilecek ve burada sembolik bir Türk muhafız birliği bulunacaktır.

5. Her iki taraf kendilerine kalan topraklar üzerinde genel af ilan edeceklerdir.

6. İskenderun ve Antakya için Fransa tarafından özel bir idare rejimi kurulacaktır.Burada yaşayan Türklere kültürel gelişimlerini sağlayacak her türlü hak, özgürlük ve olanak tanınacaktır. Türkçe resmi dil olacaktır.

ÖNEMİ : Fransa, Sakarya zaferi sonrası , ingiltere ve Yunanistan’ın anadoluda giriştiği mücadelenin sonu olmayan bir macera olduğunu anlamış ve Ankara Antlaşmasını imzalanmıştır. Bu antlaşmayla Türk vatanını tehdit eden cephe parçalanmış, Fransa TBMM’nin Türk milletinin tek ve gerçek temsilcisi olduğunu kabul etmiştir. Hatay hakkında konan özel hükümler 1939 yılında Hatay’ın anavatana katılması için zemin hazırlamıştır.