MUSTAFA KEMAL'İN SAMSUN'A ÇIKIŞI

KURTULUŞ SAVAŞI (Hazırlık Dönemi)

Mustafa Kemal'in Karakteri

Vatanseverdir, mantıklıdır, idealisttir, gerçeği arama gücüne sahiptir, çok yönlüdür, yöneticidir, ileri görüşlüdür, gurura ve ümitsizliğe yer vermez.

Mustafa Kemal'in Yaptığı Görevler

M.Kemal 1905 yılında Kurmay Yüzbaşı olmuştur.

Trablusgarp Savaşı’nda gönüllü olarak savaşmış, bu savaştan sonra Binbaşı olmuştur.

Balkan Savaşları sırasında Çanakkale Boğazı’nı koruyan kuvvetlerin Şube Müdürlüğü görevini üstlenmiştir.

Balkan Savaşları’ndan sonra Sofya Ateşeliği’ne getirilmiştir.

I.Dünya Savaşı’nda Tekirdağ’da 19.Tümen Komutanlığı görevine atanmıştır.

Çanakkale Cephesi’nde; Anafartalar, Conkbayırı ve Kocaçimen’de başarılar elde etmiştir.

Çanakkale Savaşı’nda albaylığa savaştan sonra da generalliğe (paşalığa) yükselmiştir.

Kafkas Cephesi’nde Muş ve Bitlis’i Ruslar’dan geri almıştır.

Güney (Suriye) Cephesi’ne 7.Ordu Komutanı olarak atanmıştır.

Filistin Cephesi’nde Yıldırım Orduları Komutanlığı’na atanmıştır (1918).

Samsun ve çevresindeki Türk halkı ile Rum çeteleri arasındaki olayları incelemek için 9.Ordu Müfettişi olarak Samsun’a gönderilmiştir (16 Mayıs 1919).

Mustafa Kemal'in İstanbul'a Gelişi

M.Kemal’in Mondros Antlaşması’nın hükümlerine karşı çıkması üzerine İstanbul Hükümeti, Yıldırım Orduları Komutanlığı’nı kaldırarak M.Kemal’i İstanbul’a çağırmıştır.

M.Kemal, İstanbul’da işgalci devletlerin donanmasını görünce; “Geldikleri gibi giderler”, diyerek, kurtuluşa olan inancını belirtmiştir.

M.Kemal, Ahmet İzzet Paşa’nın Kabinesi’nde Harbiye Nazırı (Savunma Bakanı) olmak için gayret gösterdiyse de bunda başarılı olamamıştır.

M.Kemal, Sultan Vahdettin’e de düşüncelerini anlatmak istemiş, fakat Padişah’ın bir şey yapamayacağını anlamıştır.

M.Kemal İstanbul’da kaldığı süre içerisinde arkadaşlarına Mondros’un hükümlerine uymamalarını söylemiştir.

M.Kemal İstanbul’da yapılabilecek bir şey olmayınca Anadolu’ya geçmenin yollarını aramıştır.

Mustafa Kemal'in Samsun'a Çıkışı

Samsun ve çevresinde Pontus Rum çeteleri Türkler’e saldırmıştır.

İngilizler Avrupa kamuoyunu yanıltarak, saldırıların Türkler tarafından gerçekleştirildiğini bildirmiştir.

İngiltere, Samsun ve çevresinin silahsızlandırılmasını, yoksa, bu bölgeyi işgal edeceğini söylemiştir.

İngilizler’in baskıları sonucu Damat Ferit Paşa sadrazam olmuştur.

M.Kemal Padişah iradesiyle 9.Ordu Müfettişliği’ne atanmıştır (30 Nisan 1919).

M.Kemal, sivil yöneticilere de emir verme yetkisini istemiş ve bu yetkiyi almıştır.

M.Kemal 16 Mayıs 1919’da yanındaki 17 kişi ile birlikte Samsun’a deniz yoluyla hareket etmiş ve 19 Mayıs 1919’da Samsun’a ulaşmıştır.

M.Kemal, bölgede huzuru bozanların Rumlar olduğunu, İngilizler’in antlaşma hükümlerine uymadıklarını İstanbul Hükümeti’ne bir telgrafla bildirmiştir.

M.Kemal, İstanbul Hükümeti’nin bir şey yapmaması üzerine millet ve orduyu bilinçlendirmek için daha güvenli olan Havza’ya geçmiştir (25 Mayıs 1919).

M.Kemal’in 9.Ordu Müfettişliği’ne Atanmasını Sağlayan Etkenler

M.Kemal’in İttihat ve Terakki karşıtı olması.

M.Kemal’in, Türk ordusunun Almanlar’ın kontrolüne verilmesine karşı çıkması.

Padişah'ın veliahtlık döneminden itibaren M.Kemal’i yakından tanıyor olması.

M.Kemal’in daha önceki başarıları.

Mustafa Kemal

19 Mayıs 1919'da Samsun'da karaya çıkarak Müfettişlik görevine başladı. 25 Mayıs'ta karargahını geçici olarak Samsun'dan Havza'ya nakletti. İzmir, Manisa ve Aydın'ın işgali üzerine valiler, bağımsız mutasarrıflar ve komutanlardan, vatanın bütünlüğünün korunması için işgallerin etkili bir şekilde protesto edilmesini istedi.

M.Kemal’in Samsun’daki Görevleri

Bölgede güvenliğin sağlanması.

Asayişsizliğin çıkış nedenlerinin saptanması.

Bölgedeki silah ve cephanenin toplanması.

Halka silah dağıtan kuruluşların ortadan kaldırılması.

M.Kemal Samsun’a Çıktığında Ülkeyi Kurtarmak İsteyenlerin Üç Gruba Ayrıldığını Görmüştür:

1. İngiliz mandasını isteyenler.

2. Amerikan mandasını isteyenler.

3. Bölgesel kurtuluş yollarını arayan cemiyetler.

Not: M.Kemal’in Samsun'a çıkarken kurtuluş için düşündüğü tek çare; Milli egemenliğe dayalı, kayıtsız şartsız bağımsız yeni bir Türk Devleti kurmaktır.