HAVZA VE AMASYA GENELGESİ

KURTULUŞ SAVAŞI (Hazırlık Dönemi)

GENELGELER

Genelge ve Kongrelerin Formülü : HABEB A SALE

Havza Genelgesi (28-29 Mayıs 1919)

M.Kemal Havza’da hazırladığı bir genelgeyi ülkenin askeri ve mülki amirlerine bildirmek için telgraflar çekmiştir.

Genelgenin içeriği şunlardır:

1. Büyük ve heyecanlı mitingler düzenlenecek ve işgaller protesto edilecek.

2. İstanbul Hükümeti’ne protesto telgrafları çekilecek.

3. Büyük devletlerin temsilcilerine uyarı mektupları ve telgrafları çekilecek.

4. Mitinglerde hristiyan halka zarar verilmeyecek.

Havza Genelgesi'nin Önemi:

Havza Genelgesi ile halkın milli mücadele için bilinçlenmesi sağlanmaya çalışılmıştır

Ülkenin pek çok yerinde işgalleri protesto mitingleri düzenlenmiştir.

İtilaf Devletleri’nin baskısıyla Harbiye Nezareti M.Kemal’i İstanbul’a çağırmıştır (8 Haziran 1919).

M.Kemal çağrıya cevap vermemiş, ve Amasya’ya geçmiştir (12 Haziran 1919).

Amasya Genelgesi (22 Haziran 1919)

M.Kemal bazı arkadaşlarını gizli olarak Amasya’ya çağırmış ve işgaller hakkında görüşmüştür.

Rauf Bey, Refet Paşa, Ali Fuat Paşa, Cemal Paşa ve Kazım Karabekir’in de onayıyla Amasya Genelgesi yayınlanmıştır.

Genelgenin içeriği şunlardır:

1. Vatanın bütünlüğü, milletin bağımsızlığı tehlikededir. (Gerekçe)

2. İstanbul Hükümeti, üzerine düşen görevi yerine getirememektedir. Bu durum milletimizi yok durumuna düşürmektedir.

3. Milletin geleceğini yine milletin azim ve kararı kurtaracaktır. (Amaç ve yöntem)

4. Her türlü etki ve denetimden uzak bir kurul oluşturulmalıdır. (Temsil Kurulu)

5. Anadolu’nun en güvenilir yeri olan Sivas’ta milli bir kongre düzenlenmeli, bunun için de her bölgeden üç delege Sivas’ta olacak şekilde yola çıkmalıdır.

6. Delegelerin seçimlerini Redd-i İlhak, Müdafaa-i Hukuk cemiyetleri ve belediyeler yapacaktır.

7. Doğu illeri için 10 Temmuz’da Erzurum’da bir kongre toplanacaktır.

8. Mevcut askeri ve milli örgütler kesinlikle dağıtılmayacak, komuta bırakılmayacak ve başkalarına teslim edilmeyecek.

9. Bu genelge sır olarak tutulmalı ve delegeler kimliklerini gizli tutarak seyahat etmelidirler.

Amasya Genelgesi'nin Önemi:

Türk İnkılabı’nın İhtilal Safhası başlamıştır.

Kurtuluş Savaşı’nın gerekçesi, amacı ve yöntemi belirlenmiştir.

İlk kez milli egemenliğe dayalı bir yönetimden bahsedilmiştir. (3.madde)

İstanbul Hükümeti ilk kez yok sayılmıştır. (3.madde)

Türk milleti hem İstanbul Hükümeti’ne hem de işgalci güçlere karşı mücadeleye çağrılmıştır.

Kurtarıcı olarak görülen Padişah,Hilafet, manda ve himaye düşüncesinin yerini millet ve milliyetçilik düşünceleri almıştır.

Üstü kapalı olarak Temsil Kurulu oluşturulmasından bahsedilmiştir. (4.madde)

M.Kemal, kendisine verilen yetkiyi aşmıştır.

Amasya Genelgesi'nin Sonuçları:

Genelge yayınlandıktan sonra İngilizler’in baskısı sonucu İstanbul Hükümeti M.Kemal’i görevinden alarak İstanbul’a çağırmıştır.

M.Kemal kendisinin “padişahın iradesiyle” atandığını bildirerek zaman kazanmaya çalışmıştır.